مقایسه تأثیر مصرف روغن زیتون و روغن آفتابگردان بر سطح قند و چربی‌های خون ناشتا و پس از مصرف صبحانه در زنان یائسه مبتلا به دیابت نوع 2

سابقه و هدف: افزایش سطح تری‌گلیسرید ناشتا و پس از صرف غذا و کاهشHDL-C خون، شایع‌ترین اختلال مربوط به چربی در افراد دیابتی، است که عامل خطر بیماری‌های قلبی عروقی است. این مشکل را می‌توان با تغییراتی در برنامه غذایی، از جمله کاهش دریافت SFA (Saturated Fatty Acid) و جایگزینی آن با MUFA (Monounsaturated Fatty Acid) یا PUFA (Polyunsaturated Fatty Acid) کنترل کرد. در مطالعه حاضر، تأثیر مصرف روغن زیتون و روغن آفتابگردان بر سطح قند و چربی‌های خون مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: مطالعه به روش کارآزمایی بالینیِ متقاطع تصادفی، روی 15 زن یائسه مبتلا به دیابت نوع 2 با میانگین سنی 2/1  7/51 سال انجام شد. ابتدا میانگین دریافت روغن نباتی جامد 3 روز بیماران( 3/2  1/16 گرم) محاسبه شد و سپس معادل آن (40 درصد از کل چربی مصرفی) به صورت روغن زیتون یا آفتابگردان به مدت 3 هفته به طور تصادفی در اختیار دو گروه از بیماران قرار گرفت. پس از 3 هفته استراحت ، گروه‌ها جا به جا شده و 3 هفته دیگر روغن‌های جایگزین را مصرف کردند. داده‌های دریافت غذایی با استفاده از یادآمد 24 ساعته غذا در آغاز بررسی و پایان هفته‌های 3، 6 و 9 جمع آوری و با نرم‌افزار Nutritionist IV آنالیز شد. ارزیابی تن‌سنجی، فعالیت بدنی و اندازه‌گیری سطح قند و چربی‌های خون ناشتا و پس از صرف غذا نیز در پایان هفته‌های 3، 6 و 9 انجام شد. برای ارزیابی سطح قند و چربی خون پس از صرف غذا در این مراحل، افراد صبحانه متداول خود را خوردند. یافته‌ها‌: مقایسه یافته‌های حاصل از دوره‌های مصرف دو نوع روغن، کاهش معنی‌داری در سطح گلوکز و تری‌گلیسرید ناشتا (01/0< P)، تری‌گلیسرید پس از صرف غذا و TG/HDL-C (05/0 < P) را در اثر مصرف روغن زیتون نسبت به روغن آفتابگردان نشان داد. شاخص‌های تن‌سنجی، فعالیت بدنی و دریافت انرژی و مواد مغذی افراد در مراحل مختلف بررسی، تغییـر معنی‌داری نکرد و جایگزینی روغن‌ها به طور معنی‌داری سبب افزایش دریافت MUFA، PUFA وکاهش دریافت SFA شد (01/0 < P). نتیجه گیری: جایگزینی روغن زیتون به عنوان بخشی از چربی غذای روزانه در برنامه غذایی مبتلایان به دیابت جهت کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی، مناسب تر از جایگزینی با روغن آفتابگردان است.